این روزها شغل طراحی تجربه کاربری (UX) بازار داغی دارد؛ اما خیلی از افراد هنوز هم معنی و مفهوم درست آن را نمی‌دانند. شما چه قصد یادگیری این حرفه و چه قصد استخدام متخصص طراحی UX را داشته باشید، در وهله اول باید مفهوم، وظایف این حوزه را بدانید.

اهمیت تجربه کاربری در کسب‌وکارها به‌قدری زیاد است که ما همیشه آن را به اکسیژن برای بدن انسان تشبیه می‌کنیم؛ در واقع بدون ایجاد یک تجربه کاربری خوب، کسب‌وکار شما بی‌روح بوده و زندگی در آن جریان ندارد.

آیا دوست دارید سایت و کسب‌وکار خود را احیا کرده و به آن زندگی ببخشید؟ طراحی تجربه کاربری همان چیزی است که به آن نیاز دارید. در این مقاله شما با مفهوم طراحی تجربه کاربری، دلایل اهمیت، اصول و ابزارهای آن آشنا می‌شوید. بیایید در وهله اول ببینیم اصلا طراحی UX چیست؟ و چه کاربردی دارد؟

طراحی تجربه کاربری چیست؟

دان نورمن، دانشمند و متخصص طراحی تجربه کاربری می‎‌گوید:

طراحی تجربه کاربری (User experience) تمام جنبه‌های تعاملی کاربر با شرکت، خدمات و محصولات را در برمی‌گیرد.

در واقع طراحی تجربه کاربری یک زمینه وسیع، چندرشته‌ای و جذاب بوده که می‌تواند باعث موفقیت و یا شکست یک نام تجاری و برند شود. به زبان ساده‌تر UX یعنی اینکه کاربر در هنگام کار با یک سایت، اپلیکیشن و ... چه تجربه‌ای دارد؟

در واقع وقتی ما کلمه «تجربه کاربری» را به زبان می‌آوریم، داریم از نحوه تعامل مخاطبان با یک محصول یا خدمت صحبت می‌کنیم؛ برای مثال شما برای خرید یک اتومبیل به چه چیزهایی توجه می‌کنید؟

مسلما رنگ، ظاهر، مدل و ... اهمیت زیادی دارند؛ اما آیا با اطلاع از این موارد و به همین راحتی می‌توان تصمیم‌گیری کرد؟ ما در چنین شرایطی معمولا در ابتدا با اتومبیل موردنظر دوری زده و سپس بر اساس تجربه خود از رانندگی با آن، ظاهر، رنگ و ... تصمیم نهایی را می‌گیریم.

در این مثال فرض کنید جای ترمز و گاز عوض شده باشد؛ آیا تجربه خوبی از رانندگی با آن دارید؟ قطعا خیر؛ زیرا ما ترتیب همیشگی گاز، ترمز و کلاچ را به یاد و به آن عادت داریم، هیچ کدام از ما هرگز چنین اتومبیلی را نمی‌خریم.

جالب است بدانید این اتفاق در دنیای دیجیتال نیز می‌افتد، افراد در هنگام استفاده از محصول یا خدمات شما، معمولا تجربیات خود را بر اساس معیارهای زیر ارزیابی می‌کنند:

• آیا این محصول ارزشی به ما اضافه می‌کند؟
• آیا این محصول نیازهای ما را برآورده می‌کند؟
• استفاده از آن آسان است؟

مثلا فرض کنید در یک فروشگاه آنلاین تمام عناصر از طرح‌های گرافیکی، تصاویر و ... به زیبایی طراحی شده باشند؛ اما فرد برای خرید محصول موردنظرش هرچه می‌گردد درگاه پرداخت را پیدا نمی‌کند، آیا به نظرتان در چنین شرایطی او تجربه خوبی از خرید از سایت شما داشته است؟ قطعا خیر.

حال که با مفهوم اصلی و تا حدودی با اهمیت طراحی تجربه کاربری آشنا شدید، بهتر است ببینیم اصلا این کار چه فایده‌ و اهمیتی برای کسب‌وکار شما دارد؟

آشنایی با دلایل اهمیت طراحی UX در همه کسب‌وکارها

به نظرتان چرا آن‌قدر کسب‌وکارها به UX سایت خود اهمیت داده و حتی متخصصین و طراحان تجربه کاربری را به استخدام خود درمی‌آورند؟ باید بدانید این کار اصلا بی‌دلیل نبوده و دلایل متفاوتی دارد که در بخش زیر با آن‌ها آشنا می‌شوید.

1. افزایش شهرت برند شما با طراحی تجربه کاربری

تجربه اولیه مخاطب از سایت شما اهمیت زیادی دارد و زیر چند ثانیه اتفاق می‌افتد؛ اما این UX و تجربه او در سایت شماست که سفر او را در وب سایت شما جذاب تر می کند. اگر این مخاطبان باز به سایت شما مراجعه کنند، به این معنی است که شما کار خود را به‌خوبی انجام داده و نیازهای آن‌ها را برطرف کرده‌اید.

این اتفاق در دنیای دیجیتال نیز می‌افتد؛ با یک طراحی تجربه کاربری خوب، مخاطبان دفعات و زمان زیادی را در سایتتان گذرانده و همین موضوع باعث بهبود شهرت شما در بین آن‌ها می‌شود.

2. ایجاد مشتریان وفادار با طراحی UX 

بارها برای ما پیش آمده در هنگام خرید محصولی، به دلیل خوش‌اخلاقی و دریافت حس خوب از فروشنده، حتی با وجود مغازه‌های نزدیک‌تر و بزرگ‌تر، باز هم به او مراجعه و حتی مغازه‌اش را به دوستان خود نیز معرفی کرده‌ایم.

این اتفاق در سایت شما نیز می‌افتد؛ طراحی UX قبل از هر چیز دست روی عواطف و احساسات کاربر گذاشته و حتی می‌تواند تاثیر طولانی‌مدت بر رفتار او داشته باشد. اگر کاربران محصول یا خدمات شما را مفید، دلپذیر و آسان بدانند، شما را به دیگران ترجیح داده و باز هم به سایتتان مراجعه می کنند.

3. افزایش نرخ تبدیل از اصلی‌ترین دلایل اهمیت طراحی UX

طراحی UX مناسب در نهایت باعث ایجاد اشتیاق و علاقه در مخاطبان برای خرید محصول شما می‌شود؛ بارها دیده‌ام افراد به دلیل عدم دسترسی یا حتی عدم اطمینان از درگاه پرداخت، قید خرید خود را زده و به سایت دیگری مراجعه‌ می‌کنند.

در واقع هرچقدر تجربه کاربری خوبی برای کاربرانتان ایجاد کنید، قطعا میزان تبدیل و سود سایت خود را نیز افزایش داده‌اید.

4. سرمایه‌گذاری بلندمدت و جلوگیری از ضررهای مالی در آینده

اگر از همان ابتدا این کار را حرفه‌ای و اصولی انجام دهید، دیگر می‌توانید از بروز مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری کرده و جلوی هزینه‌های بیشتر را بگیرید؛ در واقع این کار نوعی سرمایه‌گذاری بلندمدت برای کسب‌وکارتان به شمار می‌رود.

علاوه بر این تجربه کاربری به شما کمک می‌کند عملکرد بهتری نسبت به سایرین داشته و سریع‌تر به هدف نهایی خود برسید.

تا اینجا یاد گرفتید طراحی تجربه کاربری چیست و چه فوایدی دارد؛ حال تا حدودی با شغل طراح UX آشنا شدید؛ در بخش زیر بیشتر وظایف و فعالیت‌های او را برایتان توضیح می‌دهیم.

آشنایی با شغل پرطرفدار و پردرآمد طراح تجربه کاربری

شاید برایتان عجیب باشد؛ اما حتی خیلی از کارفرمایان و افرادی که در صنعت فناوری کار می‌کنند نیز هنوز به طور کامل با شغل طراح UX آشنایی ندارند و هنوز سردرگمی‌هایی در این زمینه وجود دارد.

طراحان UX معمولا به‌عنوان بخشی از یک تیم گسترده‌تر فعالیت خود را انجام داده و وظیفه آن‌ها در درجه اول حمایت از مشتری و نیازهای اوست. درواقع وقتی یک شرکت در حال ارائه یک ویژگی، خدمت یا محصول جدید و یا حتی تغییر در آن‌هاست، طراح UX وظیفه دارد بهترین گزینه را برای کاربر و تجربه کلی او در نظر بگیرد.

البته این کار به اینجا ختم نمی‌شود؛ وظیفه یک طراح تجربه کاربری فقط حمایت از مشتریان نیست؛ بلکه او باید علاوه بر جلب رضایت کاربران، برند موردنظر را به هدف نهایی‌اش نیز برساند؛ مثلا اینکه آیا این فعالیت‌ها باعث افزایش سود و درآمد او می‌شود؟ آیا نیازهای کسب‌وکارش را برآورده می‌کند؟ و ...

یک طراح تجربه کاربری باید در بسیاری از موارد مثل تجزیه‌وتحلیل کسب‌وکار، اصول روان‌شناسی مختلف، آزمایش، تحقیق، نمونه‌سازی و ... سررشته داشته باشد تا بتواند هم برای مشتری و هم کارفرما مفید واقع شود.

تا اینجا شما یاد گرفتید UX Designer  کیست. متاسفانه ما بارها شنیده‌ایم افراد دو اصطلاح UX و UI را به‌اشتباه جای هم استفاده می‌کنند؛ اما در واقع این دو معناهای جداگانه‌ای دارند؛ به نظرتان تفاوت آن‌ها در چیست؟

آیا از تفاوت طراحی UX و UI اطلاع دارید؟

طراحی UX به‌اصطلاح "طراحی تجربه کاربری" و UI مخفف "طراحی رابط کاربری" است؛ هر دو این موارد برای توسعه یک محصول مهم و ضروری بوده؛ اما نقش‌های متفاوتی دارند؛ بگذارید با یک مثال تفاوت آن‌‌ها را برایتان روشن کنم.

یک UI بدون UX مانند یک نقاش است که بدون فکر روی بوم نقاشی می‌کشد؛ درحالی‌که UX بدون رابط کاربری مانند قاب یک بوم بوده که هیچ کاغذی روی آن وجود ندارد.

در واقع یک تجربه عالی در ابتدا با UX و سپس UI شروع می‌شود؛ یعنی هر دو این موارد برای موفقیت شما ضروری هستند.

بر اساس گفته داین میلر، توسعه‌دهنده حرفه‌ای وب:

«UI زین، رکاب و افسار بوده؛ اما UX احساسی است که شما از اسب‌سواری دارید!»

درک این نکته بسیار مهم است که UX و UI دست‌به‌دست هم می‌دهند، شما نمی‌توانید یکی را بدون دیگری داشته باشید. نکته مهمی که باید بدانید این است که طراحی UX تماماً در مورد احساس کلی و تجربه کاربر، شناسایی و حل مشکلات او بوده؛ درحالی‌که طراحی UI به ایجاد رابط‌های بصری، ظاهر و زیبایی سایت شما می‌پردازد.

تا اینجا با اصلی‌ترین تعاریف مربوط به طراحی تجربه کاربری آشنا شدید؛ اما باید بدانید این حرفه نیز مانند هر شغل دیگری اصول و نکات مخصوص به خودش را دارد. آیا دوست دارید اصول آن را بدانید؟ در قسمت زیر به این مورد می‌پردازیم.

6 مورد از اساسی‌ترین اصول طراحی تجربه کاربری

طراحی UX اصول متفاوت و زیادی دارد؛ در قسمت زیر شما می‌توانید اصلی‌ترین این نکات را ببینید که هر طراح حرفه‌ای به آن‌ها نیاز دارد.

1. شناسایی نیاز کاربران

یکی از مهم‌ترین اصول طراحی تجربه کاربری این است که همیشه قبل از هر چیز خود را جای مخاطبان بگذارند. شاید یک طرح یا ایده برای شما درخشان و مفید به نظر برسد؛ اما به یاد داشته باشید که شما کاربر نیستید!

2. دسترسی آسان و قابلیت استفاده از محصول یا خدماتتان

ایجاد یک محصول دیجیتالی جذاب و زیبا که به‌راحتی و آسانی در دسترس کاربران نباشد چه فایده‌ای دارد؟ بارزترین مثال برای این موضوع طراحی‌ سایت است؛ یک وب‌سایت درهم‌وبرهم، محکوم به ازدست‌دادن بازدیدکنندگان خودش بوده و هیچ جای گله و شکایتی نیز برای آن وجود ندارد!

شما به‌عنوان یک طراح UX، باید مطمئن شوید که هر دکمه، متن، تصویر و ... هدفی دارد و کاربر به‌راحتی به آن دسترسی پیدا می‌کند.

3. عجیب و غرب نبودن محصول یا خدماتتان

کاربران انتظار دارند که محصولات یا خدمات شما با موارد مشابهی که قبلا از آن‌ها استفاده می‌کرده‌اند، سازگار باشند! انسان همیشه از ناشناخته‌ها می‌ترسد؛ بنابراین هرچه سایت، محصول یا خدمات شما آشناتر باشد، کاربران راحت‌تر آن را یاد گرفته و تجربه بهتری نیز خواهند داشت.

این خبر خوبی برای طراحان است؛ دیگر لازم نیست دوباره چرخ را اختراع کنید؛ زیرا افرادی در گذشته این کار را انجام داده‌اند. البته گاهی اوقات این خوره در جانتان می‌افتد که چیزهای دیوانه‌کننده و جدید را امتحان کنید؛ اما بهتر است در این زمینه به استانداردها پایبند باشید.

4. رعایت سلسله مراتب بصری

سلسله مراتب بصری همان چیزی است به کاربران کمک می‌کند تا راحت‌تر در یک بخش یا صفحه حرکت کنند؛ برای چنین اتفاق خوبی نیز باید حتما محتواهای مهم‌تر را برجسته کنید.

به عنوان مثال، عناوین معمولاً بزرگ‌تر و پررنگ‌تر از متن اصلی بوده و همچنین از فونت متفاوتی برخوردار هستند، یا عناصر تعاملی مانند پیوندها و دکمه‌ها از رنگ‌های مختلف برای جلب‌توجه افراد و همچنین اقدام به تعامل استفاده می‌کنند.

5. درک قدرت تایپوگرافی

وقتی می‌گوییم تایپوگرافی شما حتی قدرت پایین کشیدن کل طراحی UX را دارد، اغراق نکرده‌ایم! بارها برای ما پیش آمده که بسیاری از سایت‌ها را بدون حتی مطالعه یک پاراگراف ترک کرده‌ام؛ دلیل آن نیز فقط و فقط فونت بد آن بوده است.

حتی شاید آن مقاله جواب سوال ما بوده؛ اما ترجیح ما در وهله اول برای مطالعه هر متنی، فونت و تایپوگرافی آن است. به همین دلیل توصیه می‌کنیم به این مورد بسیار توجه کنید؛ زیرا تایپوگرافی به طور قابل‌توجهی بر جذب مخاطب و همچنین انتقال پیام نوشته‌تان تاثیر می‌گذارد.

6. درخواست تایید برای هر اقدام

یکی از اهداف کلیدی ما به‌عنوان طراح جلوگیری از بروز خطاست؛ مثلا وقتی کاربران چیزی را به طور تصادفی حذف کرده یا پرداختی ناخواسته انجام می‌دهند، باید راهی برای برگشت وجود داشته باشد؛ در غیر این صورت بدترین نوع تجربه کاربری را از سایت شما خواهند داشت.

هر نوع اقدامی ه مثال‌های بالا، نیاز به تایید از سمت مخاطب دارد؛ بنابراین با ایجاد گزینه‌ای مثل «آیا شما از خریدتان مطمئن هستید؟» یا «آیا می‌خواهید این مورد را برای همیشه حذف کنید؟» دیگر خیال خود و مخاطبانتان را از این بابت راحت کنید.

تا اینجا با تعدادی از مهم‌ترین اصول طراحی تجربه کاربری آشنا شدید، باید بدانید یکی از مهم‌ترین این اصول استفاده از ابزارهای مناسب است؛ احتمالا خیلی با این ابزارها آشنا نباشید؛ در بخش زیر ما تعدادی از بهترین آن‌ها را به شما معرفی می‌کنیم.

معرفی بهترین ابزارهای طراحی UX

ابزارهای بسیار زیادی در اینترنت برای طراحی تجربه کاربری وجود دارند؛ اما همه آن‌ها مناسب و به‌دردبخور نیستند، در واقع این ابزارها بهترین وسیله کمکی طراحان در خلق یک تجربه کاربری فوق‌العاده هستند؛ اما به‌شرطی که طراح ابزار مناسبی را برای این کار انتخاب کند.

به همین دلیل ما تصمیم گرفتیم محبوب‌ترین و پرطرفدارترین ابزار های طراحی روابط کاربری به شما معرفی کنیم که در بخش زیر لیستی کامل از آن‌ها را می‌بینید:

1. Sketch
2. InVision Studio
3. Adobe XD
4. Balsamiq
5. InVision Freehand
6. Axure RP
7. Framer
8. Figma
9. Origami Studio
10. Marvel
11. FlowMapp
12. Adobe Illustrator
13. Adobe Photoshop

نتیجه‌گیری

در این مقاله یاد گرفتید طراحی تجربه کاربری چیست و همچنین با شغل، اصول و ابزارهای آن نیز آشنا شدید. اگرچه این حرفه به یک سری مهارت‌های اولیه نیاز دارد؛ اما هرکسی می‌تواند با آمادگی، تلاش و علاقه آن را بیاموزد.

البته راه‌های متفاوتی برای این یادگیری وجود دارد؛ مثل دانشگاه، کمپ‌‌های آموزشی، ویدیوهای آموزشی و ... این موضوع کاملا به شما و نحوه آموزش‌پذیری‌تان بستگی دارد.

توصیه می‌کنم اگر می‌خواهید این مسیر را سریع‌تر طی کنید، خودتان به دنبال آن رفته و با استفاده از منابع معتبر موجود در سراسر اینترنت یا کلاس‌های آموزشی، به یک طراح UX حرفه‌ای تبدیل شوید.

البته در این مسیر تنها نیستید؛ متخصصان و مشاوران حرفه‌ای و باتجربه ما در تیم سایبری شو قدم‌به‌قدم همراه شما بوده و بهترین مشاوره‌ها و راهنمایی‌ها را به‌صورت رایگان در اختیارتان قرار می‌دهند.

اگر در این زمینه سوال یا پیشنهادی دارید در بخش زیر با ما در میان گذاشته و این مقاله مفید و کاربردی را برای اطرافیانتان نیز بفرستید.

منبع:

• prospects.ac.uk
• careerfoundry.com