آشنایی با شغل دیجیتال مارکتینگ

تمام جهان پیوسته به سمت زندگی آنلاین پیش می‌رود؛ از خرید روزمره گرفته تا سرگرمی، کار، آموزش و بسیاری از خدمات دیگر را می‌توان به‌سادگی در فضای آنلاین پیدا کرد. شغل دیجیتال مارکتینگ یکی از نیازهای مهم در چنین شرایطی است. شغل مارکتینگ از گذشته وجود داشته و هنوز هم در بازار سنتی کاربرد دارد. ازآنجایی‌که امروزه بیشتر ارتباط‌ها با افراد، مجموعه‌ها و سازمان‌ها در بستر آنلاین شکل می‌گیرند، مشاغل دیجیتال مارکتینگ یا بازاریابی دیجیتالی اهمیت ویژه‌ای پیداکرده‌اند.

قلمرو شغل دیجیتال مارکتینگ در حال گسترش است و همواره حوزه‌های جدیدی به آن اضافه می‌شوند. تبلیغات آنلاین و تلاش‌های بازاریابی از طریق دستگاه‌های دیجیتال، پلتفرم‌ها، رسانه‌ها، داده‌ها و فناوری موجب توسعه مشاغل دیجیتال مارکتینگ شده‌اند. امروزه چه کسب‌وکارهای محلی و چه بین‌المللی به اهمیت این شیوه بازاریابی پی برده‌اند و از آن برای پیشبرد اهداف خود استفاده می‌کنند.

به‌عنوان یک صنعت جدید و پویا، شغل دیجیتال مارکتینگ مرز بعدی توسعه و رشد مشاغل در سراسر دنیا است. این شغل در حوزه‌ای ظهور کرده که در آن فرصت‌های فراوانی برای کسب درآمد وجود دارد. در حال حاضر بسیاری از کسب‌وکارها از کانال‌های دیجیتالی نظیر ایمیل، رسانه‌های اجتماعی، موتورهای جستجو و وب‌سایت‌های گوناگون برای دسترسی به مشتریان فعلی و بالقوه استفاده می‌کنند. هم‌راستا با این استقبال همگانی، مشاغل دیجیتال مارکتینگ نیز به سمت‌وسوی تخصصی شدن پیش می‌روند.

آشنایی با شغل دیجیتال مارکتینگ

دیجیتال مارکتینگ (Digital Marketing)، بازاریابی دیجیتال یا بازاریابی آنلاین یکی از مهم‌ترین عناوین شغلی موجود در عصر اینترنت و تعاملات آنلاین است. این شغل بر استفاده از فناوری‌های آنلاین برای تبلیغ شرکت‌ها، برندها، محصولات و خدمات گوناگون تمرکز دارد.

برای مثال یک شرکت معماری داخلی می‌تواند مشتری‌های خود را از طریق ساخت یک وب‌سایت در اینترنت و بهینه‌سازی آن برای موتورهای جستجو پیدا کند. به همین ترتیب یک فرد معروف (سلبریتی) با استخدام مدیر رسانه‌های اجتماعی، فعالیت‌هایی نظیر تبلیغات و برندسازی خود را با قدرت پیش می‌برد. تمام این اقدامات در حوزه شغل دیجیتال مارکتینگ و زیر نظر یک کارشناس بازاریابی آنلاین انجام می‌شوند.

اصول دیجیتال مارکتینگ، شامل برخی اصول مشابه بازاریابی سنتی است و به‌عنوان روشی نوین برای شرکت‌ها به‌منظور نزدیک شدن به مصرف‌کنندگان و درک رفتار آن‌ها در نظر گرفته می‌شود. توسعه پلتفرم‌هایی نظیر فیس‌بوک، توییتر و اینستاگرام این شرایط را برای شرکت‌ها فراهم کرد تا اطلاعات مفیدی برای شناخت گرایش‌ها و تمایلات مشتری‌های خود در اختیار داشته باشند.

روزبه‌روز بر تعداد افرادی که محصولات و خدمات موردنیاز خود را از بستر اینترنت تهیه می‌کنند، افزوده می‌شود. مشاغل دیجیتال مارکتینگ ایجادشده‌اند تا تلاش‌های بازاریابی از بستر سنتی به بستر آنلاین منتقل شود. با انجام این تلاش‌ها، کاربران اینترنت می‌توانند محصولات و خدمات گوناگون را بر روی دستگاه‌های گوناگونی نظیر لپ‌تاپ، تبلت و موبایل مشاهده و تهیه کنند. شغل دیجیتال مارکتینگ به کسب‌وکارهای مختلف کمک می‌کند تا به مخاطبان بیشتری دست یابند، با مصرف‌کنندگان در ارتباط باشند و سریعاً به درخواست‌های آن‌ها پاسخ دهند.

اگر شغل کارشناس دیجیتال مارکتینگ برای شما جذاب است، بهتر است بدانید که نقش‌های بسیار متنوعی در این حوزه وجود دارند. حالا که می‌دانید شغل دیجیتال مارکتینگ چیست، قطعاً می‌توانید بر اساس توانایی‌ها و علایق خود، در یک یا تعدادی از این شاخه‌ها مشغول به فعالیت شوید. نیازی به گفتن ندارد که مشاغل دیجیتال مارکتینگ حقوق و درآمد قابل‌توجهی دارند!

معرفی شاخه های شغل دیجیتال مارکتینگ

یک جمله مهم در حوزه بازاریابی دیجیتال وجود دارد که می‌گوید: «پروژه‌ها و کمپین‌های بازاریابی دیجیتال به‌اندازه افرادی که آن‌ها را برنامه‌ریزی و اجرا می‌کنند، خوب و اثرگذار هستند».

درواقع این جمله به ما یادآوری می‌کند که باید از افراد متخصصی برای شغل دیجیتال مارکتینگ در یک مجموعه استفاده کنیم. این افراد ممکن است بر یک یا تعدادی از حوزه‌های بازاریابی دیجیتال تسلط داشته باشند. هر شرکت با توجه به شیوه فعالیت خود در حوزه آنلاین، به تعدادی (یا تمام) از این تخصص‌ها نیاز دارد.

در ادامه به معرفی برخی از مهم‌ترین عناوین شغلی در این حوزه می‌پردازیم تا نگاه هوشمندانه‌تر و عمیق‌تری به شغل بازاریابی دیجیتال پیدا کنید.

1. مدیر رسانه های اجتماعی

مدیر رسانه اجتماعی (Social Media Manager) حرفه‌ای است که وظیفه نظارت بر حساب‌های شبکه‌های اجتماعی شرکت یا مشتری را بر عهده دارد. در این شاخه از شغل دیجیتال مارکتینگ، متخصصان ابتدا باید بازار هدف را شناسایی کنند؛ سپس با تولید محتوای جذاب، مخاطبان خود را جذب می‌کنند.

مدیر رسانه‌های اجتماعی بر عملکرد این فرآیند نظارت دارد و حتی ممکن است به‌طور مستقیم با مخاطبان در تعامل باشد. به دلیل تسلط بر رسانه‌های اجتماعی در این جایگاه شغلی، راه‌اندازی کمپین‌های بازاریابی نیز می‌تواند از وظایف آن باشد.

2. کپی رایتر

کپی‌رایتر (Copywriter) یکی از مشاغل دیجیتال مارکتینگ است که بر تهیه محتوای تبلیغاتی و آموزنده برای یک شرکت یا مشتری تمرکز دارد. کارفرما موضوع محتوا را با متخصص کپی‌رایتر در میان می‌گذارد تا این فرد از تجربه، دانش و خلاقیت خود برای تولید محتوای جذاب استفاده کند.

این شاخه از شغل دیجیتال مارکتینگ بسیار گسترده است. انواع اسناد ازجمله راهنماها، گزارش‌ها، مقالات، پست‌های وبلاگ، بیانیه‌های مطبوعاتی، خبرنامه‌ها، عنوان محتوای رسانه‌های اجتماعی و یادداشت‌ها زیرمجموعه شغل کپی‌رایتر هستند.

3. متخصص سئو

متخصص بهینه‌سازی موتور جستجو (SEO Specialist) از تخصص خود برای تجزیه‌وتحلیل و افزایش ترافیک وب‌سایت‌های خاص استفاده می‌کند. افراد در این جایگاه شغلی وظیفه دارند تا عوامل موفقیت و شکست یک وب‌سایت را شناسایی کنند.

سئو از مهم‌ترین شاخه‌های شغل دیجیتال مارکتینگ است و تمام شرکت‌ها و مجموعه‌های فعال در وب به خدمات آن نیاز دارند. با انجام اصولی فرآیند سئو، یک وب‌سایت در صفحه اول نتایج گوگل و سایر موتورهای جستجو قرار می‌گیرد. این دستاورد موجب جذب مشتری و مخاطبان بیشتر می‌شود.

4. متخصص بازاریابی ایمیلی

متخصص بازاریابی ایمیلی (Email Marketing Specialist) یک نویسنده حرفه‌ای است که از تخصص خود برای ایجاد پیام‌های بازاریابی ایمیلی جذاب به‌منظور فروش محصولات و خدمات مختلف بهره می‌برد.

تحقیقات بازار برای تعیین روندهای کلیدی و تجزیه‌وتحلیل رقبا از مهم‌ترین اقداماتی هستند که در این جایگاه شغلی صورت می‌گیرند. متخصص بازاریابی ایمیلی باید فهرستی را بر اساس اطلاعات جمعیت‌شناسی مشتری و سایر داده‌ها تهیه و بر موفقیت کمپین نظارت کند.

5. مدیر محتوا

مدیر محتوا (Content Manager) از دیگر شاخه‌های شغل دیجیتال مارکتینگ است که برای نظارت بر استراتژی‌های بازاریابی آنلاین یک شرکت استفاده می‌شود. برنامه‌ریزی و توسعه کمپین‌های بازاریابی محتوا، راهنمایی پرسنل، ایجاد محتوای تبلیغاتی و نظارت بر موفقیت کمپین‌ها ازجمله مسئولیت‌های تعیین‌شده برای این شغل هستند.

مدیران محتوا برای انتشار و مشاهده عملکرد محتوا، از سیستم‌های مدیریت محتوا (CMS) استفاده می‌کنند. بررسی ترافیک وب‌سایت شرکت، پاسخ به سؤالات مطرح‌شده در آن و اصلاح محتوا بر اساس روند بازار ازجمله وظایف مدیر محتوا هستند.

6. تحلیلگر تحقیقات بازار

از مهم‌ترین وظایف افراد در مشاغل دیجیتال مارکتینگ می‌توان به تحلیل داده‌ها، تحقیقات و تصمیم‌گیری بر اساس آن‌ها اشاره کرد. تحلیلگر تحقیقات بازار (Market Research Analyst) با کشف روند داده‌ها و ارائه آن‌ها به سایر اعضای تیم، به توسعه کمپین‌های بازاریابی کمک شایانی می‌کند.

تحلیلگران می‌توانند داده‌های موردنیاز را از طریق نظرسنجی‌ها، آزمون‌ها و مسابقات مربوط به کالاها یا خدمات یک شرکت جمع‌آوری کنند. از طرفی یک تحلیلگر باید مطمئن شود که از تکنیک‌های مناسب و به‌روزی برای انجام تحقیقات بازار و جمع‌آوری داده‌ها استفاده می‌کند.

7. بازاریاب دیجیتال

در ادامه بررسی شاخه‌های مختلف شغل دیجیتال مارکتینگ، به نقش بازاریاب دیجیتال (Digital Marketer) می‌رسیم. اجرای کمپین‌های بازاریابی آنلاین و نظارت بر آن‌ها از مشخصات بارز این جایگاه شغلی است. متخصص این حوزه بر اساس محتوایی که یک شرکت یا مجموعه قصد تبلیغ آن را دارد، کمپین‌های مرتبطی را برنامه‌ریزی و اجرا می‌کند.

بازاریاب دیجیتال باید به‌طور دائم بازار را رصد کند تا متوجه شود کدام تکنیک‌های بازاریابی آنلاین، بهترین نتیجه را به همراه دارند. بازاریاب دیجیتال در کنار همکاری با سایر اعضای تیم دیجیتال مارکتینگ، از CMSها برای سازمان‌دهی کمپین‌ها استفاده می‌کند.

8. مدیر بازاریابی

مدیر بازاریابی (Marketing Manager) فردی متخصص در بازاریابی دیجیتال است که از دانش و تجربه خود برای نظارت بر کمپین‌های بازاریابی مجموعه‌های گوناگون استفاده می‌کند. این شاخه از شغل دیجیتال مارکتینگ برای توسعه جنبه‌های اصلی یک کمپین بازاریابی پدید آمده است.

استخدام پرسنل برای نقش‌های گوناگون و تخصیص بودجه به فعالیت‌های پربازده در شرح وظایف مدیر بازاریابی به چشم می‌خورند. مدیر بازاریابی باید قدرت تحلیل روندهای بازار را داشته باشد تا هنگام تبلیغ محصولات، خدمات یا تحلیل نتایج کمپین، تصمیمات آگاهانه بگیرد.

9. استراتژیست محتوا

استراتژیست محتوا (Content Strategist) که گاهی به‌عنوان متخصص بازاریابی محتوایی هم از آن یاد می‌شود، در حوزه توسعه محتوای تبلیغاتی تخصص دارد. افراد در این شاخه از شغل دیجیتال مارکتینگ تلاش می‌کنند تا با ایجاد سرنخ‌ها و محتوای متناسب با پرسونای کاربر، آن‌ها را در مورد محصولات یا خدمات خاصی مطلع کنند.

پست‌های وبلاگ، فیلم‌ها یا طرح‌های گرافیکی برخی از محتواهایی هستند که توسط استراتژیست محتوا ایجاد می‌شوند. تحقیق روند بازار به‌منظور استفاده از بهترین تکنیک‌های بازاریابی محتوایی، یکی از مهم‌ترین اهداف این موقعیت شغلی است. استراتژیست محتوای با متخصصان سئو و سایر تولیدکنندگان محتوا برای ایجاد استراتژی‌ها مؤثر همکاری می‌کند.

10. مدیر ارشد بازاریابی

مدیر ارشد بازاریابی (Chief Marketing Officer) یا CMO، یک متخصص بازاریابی دیجیتال است که بر تمام تلاش‌های تبلیغاتی شرکت یا سازمان بخصوصی نظارت دارد. در بین مشاغل دیجیتال مارکتینگ، مدیر ارشد بازاریابی نقش بسیار کلیدی ایفا می‌کند و با حضور مؤثر خود موجب هماهنگی و اجرای به‌موقع وظایف مختلف می‌شود.

از طرفی یک CMO باید بر فعالیت تمام کارکنان مجموعه (حتی مدیر بازاریابی) نظارت داشته باشد تا مطمئن شود همه افراد به شرح وظایف خود آگاه هستند و آن‌ها را به بهترین نحو انجام می‌دهند.

این 10 مورد از مهم‌ترین شاخه‌های شغل دیجیتال مارکتینگ هستند که افراد می‌توانند در آن‌ها فعالیت داشته باشند. بااین‌حال مشاغل دیجیتال مارکتینگ به این 10 نقش خلاصه نمی‌شوند! برخی دیگر از زمینه‌های فعالیت در این حوزه شامل موارد زیر هستند:

• متخصص رسانه‌های اجتماعی (Social media specialist)
• طراح گرافیک (Graphic designer)
• نویسنده محتوا (Content writer)
• متخصص برندسازی (Branding specialist)
• متخصص پرداخت کلیکی (Pay-per-click specialist)
• هماهنگ‌کننده محتوا (Content coordinator)
• مدیر پروژه (Project manager)

• مدیر خلاق (Creative director)
• طراح تجربه کاربری (UX Designer)
• مدیر تجزیه‌وتحلیل (Analytics manager)

هرکدام از شاخه‌های شغل دیجیتال مارکتینگ نیازمند مهارت‌های بخصوصی هستند. بااین‌حال یک کارشناس بازاریابی دیجیتال باید حداقل دانش و اطلاعات لازم در مورد تمام بخش‌های این حوزه کاری را داشته باشد. ضرورت این موضوع به دلیل درک فرآیندهای گوناگون و برقراری ارتباط سازنده با سایر اعضای تیم دیجیتال مارکتینگ است.

مهارت های لازم برای مشاغل دیجیتال مارکتینگ

اقتصاد مبتنی بر فناوری که بر تمام جهان حاکم شده است، از کارآفرینان و بازاریابان می‌خواهد که مهارت‌های خود را در حوزه بازاریابی دیجیتال افزایش دهند. اگر بخواهیم کاملاً خلاصه به این سؤال پاسخ دهیم که «شغل دیجیتال مارکتینگ چیست؟»؛ باید گفت که این شغل ترکیبی از بازاریابی سنتی، طراحی وب، بازاریابی رسانه‌های اجتماعی، سئو، نوشتن محتوا و بسیاری از موارد دیگر است. بنابراین مهارت‌های لازم برای موفقیت در این حوزه بسیار متنوع هستند.

بااین‌حال مهارت‌هایی وجود دارند که برای به دست آوردن جایگاه شغلی در اکوسیستم بازاریابی آنلاین بسیار حائز اهمیت هستند. این مهارت‌ها موجب تمایز شما از سایر افراد خواهند شد و شرایط شغلی بهتری را برایتان به ارمغان می‌آورند.

1. تجزیه و تحلیل داده

تجزیه‌وتحلیل داده (Data Analysis) به استفاده از روش‌های کاربردی و نرم‌افزارهای مدرن برای جمع‌آوری و پردازش طیف گسترده‌ای از اطلاعات بازار هدف آنلاین شما اشاره دارد. یکی از مهارت‌های مهم شغل دیجیتال مارکتینگ، آشنایی با روش‌ها و ابزارهای آنالیز سایت گوناگون تحلیل داده است تا تصمیم‌گیری‌های تبلیغاتی آسان‌تر شوند. برای تصمیم‌گیری‌های اثربخش، پایگاه داده شما نیز باید همواره به‌روز شود.

2. خلق محتوا

تولید یا خلق محتوایی که بتواند مخاطبان هدف شرکت را به سمت برند بکشاند، قلب بازاریابی دیجیتال است. هدف از داشتن این مهارت ‌تنها خلق محتوای (Content Creation) باکیفیت نیست، بلکه تولید محتوایی است که قادر به جذب مؤثر مخاطب باشد. توصیه می‌شود «ایجاد محتوای همیشه‌سبز» را به بخشی از مهارت‌های خود تبدیل کنید؛ به این معنا که حتی اگر کاربر بعد یک یا دو سال محتوای شما را دید، همچنان برایش جذاب و کاربری باشد.

3. SEM و SEO

بهینه‌سازی برای موتور جستجو (SEO) و بازاریابی موتور جستجو (SEM) از مهارت‌های لازم برای شغل دیجیتال مارکتینگ هستند. موتورهای جستجو به‌طور پیوسته در حال به‌روزرسانی هستند و همین موضوع اهمیت یادگیری این مهارت‌ها برای بازاریاب دیجیتال را افزایش داده است. البته پیاده‌سازی بخش‌های فنی SEO بر عهده متخصص سئو است؛ اما درک این مفاهیم برای فعالیت در تمام مشاغل دیجیتال مارکتینگ ضروری است.

4. مدیریت ارتباط با مشتری

نظارت بر تجربه مشتری به شرکت‌ها کمک می‌کند تا نیازهای روبه رشد مخاطب‌های هدف خود را بهتر درک کنند. بازاریابان دیجیتال باید مهارت‌های مدیریت ارتباط با مشتری را بهبود ببخشند. این توسعه مهارت‌ها شامل استراتژی‌هایی است که می‌توانید برای نظارت و بهبود تجربه مشتری استفاده کنید. مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) در سطح احساسی و شخصی‌تر می‌تواند یک مزیت رقابتی برای هر مجموعه‌ای باشد.

5. مهارت های ارتباطی

مهارت‌های ارتباطی (Communication skills) در یک بازاریاب آنلاین شامل انتشار پیام‌های تأثیرگذار، ایجاد اعتماد و ساخت روابط سازنده است. برای موفقیت در شغل دیجیتال مارکتینگ، باید بتوانید پیام‌هایی تأثیرگذار، واضح، مختصر، مرتبط و جالب برای مشتریان خود ارسال کنید. خلاقیت و نگاه به مسائل از زوایای گوناگون، موجب بهبود مهارت‌های ارتباطی می‌شوند.

6.  رسانه های اجتماعی

شبکه‌های اجتماعی (Social Media) به عرصه‌ای برای گفتگوهای عمومی تبدیل‌شده‌اند. بازاریابان دیجیتال باید از این فضا به نفع خود و برای انتقال پیام‌هایی مرتبط با مخاطبان هدف استفاده کنند. البته مهارت‌های این حوزه بسیار فراتر از انتشار دائم محتوا است!  کیفیت محتوا، مرتبط بودن محتوا و تعامل با مخاطب 3 عاملی هستند که موجب موفقیت افراد در مشاغل دیجیتال مارکتینگ می‌شوند. شایان‌ذکر است که هر پلتفرم رسانه اجتماعی دارای الگوریتم بخصوصی است که باید از آن آگاه بود.

7.  مهارت های مقدماتی طراحی

امروزه محتوای بصری بهتر از محتوای متنی موجب دیده شدن یک شرکت یا مجموعه می‌شود. ویدیوها در حال تسخیر اینترنت هستند و موجب بهبود نرخ تبدیل، تعامل و رتبه سئو می‌شوند. بهترین تمرین برای بازاریابان دیجیتال این است که در مورد نرم‌افزارهایی نظیر Adobe Creative Suite (فتوشاپ، افترا فکت، ایلوستریتور و غیره)، Canva و… اطلاعات اولیه داشته باشند. این نرم‌افزارها در ایجاد محتوای بصری باکیفیت تأثیرگذار هستند.

اگر قصد دارید در یکی از شاخه‌های شغل دیجیتال مارکتینگ فعالیت کنید، داشتن دانش اولیه در هر مهارت و تخصص در بعضی از این موارد الزامی است. شما همواره باید مهارت‌های نرم و سخت خود را برای فعالیت در این حوزه بهبود ببخشید.

جمع بندی

شغل دیجیتال مارکتینگ به‌سرعت در حال پیشرفت است و تقاضای بسیار زیادی برای آن وجود دارد. آشنایی با شاخه‌های گوناگون این شغل موجب می‌شود تا بتوانید خود را برای بهترین جایگاه شغلی آماده کنید. استراتژیست محتوا، مدیر ارشد بازاریابی، متخصص سئو، طراح تجربه کاربری و طراح گرافیک برخی از مشاغل دیجیتال مارکتینگ به شما می‌آیند.

برای موفقیت در این شغل و طی کردن پله‌های ترقی، ابتدا باید مهارت‌های عمومی خود در مورد تمام بخش‌های بازاریابی دیجیتال را افزایش دهید. پس‌ازآن می‌توانید با تمرکز بر مهارت‌های خاص، به متخصص آن حوزه تبدیل شوید.

امیدواریم که شرح شغل دیجیتال مارکتینگ و زوایای گوناگون آن توانسته باشد دید بهتری از آینده این صنعت به شما بدهد. امروزه هیچ شرکت کوچک، بزرگ یا متوسط را نمی‌توان پیدا کرد که بدون دریافت خدمات بازاریابی دیجیتال، به موفقیت و جایگاه مطلوبی در فضای آنلاین رسیده باشد.