طراحی UI و طراحی UX، دو مورد از رایج ترین اصطلاحات گیج کننده در طراحی وب و اپلیکیشن هستند. که معمولا در قالب یک کلمه ساده طراحی UI/UX به کار برده می‌شوند. طراح UI UX  در واقع کسی است که به فرایند تولید محصولی کمک می‌کند که برای کاربر مفید و لذت بخش باشد. به عبارت ساده، طراح رابط کاربری و تجربه کاربری، تولید کننده پلی برای رسیدن راحت کاربر به محصول است.

البته کاملا به شما حق می‌دهیم که در این زمینه سردرگم باشید؛ زیرا تعاریف متفاوت و ناقصی از طراحی UX و UI در سراسر اینترنت وجود دارند. ما در این مقاله، سعی می کنیم که به صورت خیلی ساده و کامل تمام جزئیات این حرفه را به شما یاد می‌دهیم. و به سوالات متداول در مورد دیزاینر UI و UX، از جمله سوالت زیر پاسخ دهیم:

• وظایف شغل طراحی رابط و تجربه کاربری
• تفاوت بین دیزاینر UI و UX
• مراحل تبدیل به یک طراح UI UX
• بازار کار و درآمد متخصص UI UX

پس بیایید در وهله اول با مفهوم جداگانه هرکدام از این موارد آشنا شویم.

آشنایی با مفهوم دیزاینر UX و UI

هرکدام از تخصص های UI و UX مفهوم متفاوتی دارند؛ در زیر به زبانی ساده هر دو این موارد را برایتان توضیح می‌دهیم.

طراحی رابط کاربری چیست؟

طراحی رابط کاربری، نقطه تعامل بین انسان و کامپیوتر است؛ در واقع یک طراح رابط کاربری تمام تعاملات و رفتارهای کاربر با محصول یا خدمات سایت شما را بررسی، و رابطی را ایجاد کرده که به بهترین شکل ممکن با نیازها و انتظارات مخاطبان سازگار باشد.

مثلاً وقتی شما به یک اپلیکیشن یا سایت مسافربری برای رزرو بلیت وارد می‌شوید، صفحه‌های متفاوتی را جستجو، روی دکمه‌های متفاوتی کلیک و فرم‌های مختلفی را پر می‌کنید، تمام این موارد بخشی از رابط کاربری آن سایت هستند.

خیلی از افراد فکر می‌کنند طراحی رابط کاربری (User interface) فقط به زیباشناسی سایت یا ایجاد رابط‌های بصری مربوط است، اما باید بدانید این موضوع خیلی فراتر از این چیزهاست؛ مثلاً اگر شما یک دکمه بسیار جذاب را طراحی می‌کنید، باید حتماً حواستان به عملکرد صحیح آن نیز باشد.

دیده می‌شود که برخی طراح رابط کاربری را با گرافیست اشتباه می‌گیرند؛ اما وظیفه یک طراح UI این است که محل قرارگیری المان‌های مختلف و چگونگی فرایندهای متفاوت را مشخص کرده و علاوه بر این برای ساده‌سازی تعامل کاربران، به بهترین شکل ممکن دکمه‌ها یا منوها را برایتان طراحی ‌کند.

البته نیازی نیست که یک طراح رابط کاربری در گرافیک نیز حرفه‌ای باشد، اما هرچقدر در این زمینه بیشتر بداند، نتیجه و خروجی بهتری نیز خواهد داشت.

طراحی تجربه کاربری چیست؟

احتمالاً بارها نام کلمه (UX) را شنیده‌اید، وقتی می‌گوییم رابط تجربه کاربری، در واقع ما داریم به نحوه تعامل کاربران با یک محصول یا خدمات اشاره می‌کنیم؛ به عنوان یک مثال ساده شما برای روشن کردن لامپ در اتاق خود با کلید چراغ سروکار دارید.

در این شرایط تمام جزئیات طراحی کلید مثل ظاهر، رنگ، اندازه و ... آن بر احساسات و راحتی شما تأثیر می‌گذارند؛ این همان تجربه کاربری است.

این اتفاق در دنیای دیجیتال نیز می‌افتد؛ کاربران در مورد محصولات یا خدمات موجود در سایت شما هم فکر می‌کنند و هم احساسات مختلفی داشته، و هر دوی این موارد در ایجاد یک تجربه کاربری خوب نقش مهمی دارند. 

UX تقریباً همیشه با کلمه "طراحی" همراه است؛ خیلی از افراد فکر می‌کنند طراحان UX تجربیات کاربر را طراحی می‌کنند؛ اما این عقیده خیلی درستی نیست، می‌دانید چرا؟ زیرا شما نمی‌توانید یک تجربه را طراحی کنید و این موضوع کاملا به برداشت کاربران بستگی دارد.

با این اوصاف به نظرتان کار یک طراح تجربه کاربری چیست؟ در واقع یک طراح رابط کاربری باید شرایطی را ایجاد کند که باعث برداشت مثبت کاربران شود. بگذارید با یک مثال این موضوع را بهتر برایتان توضیح دهم.

فرض کنید برای خرید یک جفت کفش اسپورت دخترانه وارد سایت کفش‌فروشی شده و بیش از سیصد جفت کفش متفاوت و متنوع (مجلسی، اسپورت، بچگانه و ...) را می‌بینید؛ تا اینجا همه چیز خیلی عالی است.

اما پس از مدتی متوجه می‌شوید هیچ نوع فیلتری برای دسته‌بندی آن‌ها وجود ندارد و شما باید برخلاف میلتان تمام این کفش‌ها را برای رسیدن به محصول نهایی‌تان مرور و مشاهده کنید.

پس از عبور از این مرحله و افزودن کالای موردنظر به سبد خرید، شما آماده ثبت خرید و پرداخت نهایی هستید؛ اما ناگهان با ده‌ها فرم مختلف روبه‌رو می‌شوید که در صورت پرنکردن آن‌ها، قادر به انجام مراحل نهایی نخواهید بود! در این صورت چه می‌کنید؟

خیلی از افراد در این شرایط از خرید پشیمان شده و به سایت دیگری سر می‌زنند، زیرا خرید یک جفت کفش ارزش این‌همه دردسر را ندارد. به نظرتان در این مثال طراح UX کارش را به درستی انجام داده است؟ قطعاً خیر؛ زیرا کاربران هیچ حس راحتی و تجربه خوبی از تعامل با آن ندارند!

تا اینجا به یک درک ابتدایی از تخصص UI UX رسیدید؛ اما کاملا به شما حق می‌دهیم کمی سردرگم شده باشید؛ به همین دلیل تصمیم داریم در این قسمت به طور مفصل وظایف شغل طراحی UI UX را برایتان شرح دهیم.

وظایف متخصص طراحی رابط و تجربه کاربری

مسلماً هرکدام از این تخصص ها، وظایف مخصوص به خود را دارند؛ در بخش زیر با مسئولیت‌های هرکدام از این حرفه‌ها آشنا می‌شوید.

آشنایی با وظایف و مسئولیت‌های طراح رابط کاربری (UI)

یک طراح رابط کاربری وظایف و مسئولیت‌های متفاوتی را بر عهده دارد که در بخش زیر اصلی‌ترین این موارد را می‌بینید:

1. جمع‌آوری و ارزیابی نیازهای کاربر
2. طراحی عناصر رابط کاربری گرافیکی مانند منوها، ابزارک‌ها و ...
3. ایجاد دکمه‌های پیمایش صفحه و فیلدهای جستجو
4. اطمینان از سازگاری سایت با تمام دستگاه‌ها
5. انتخاب پالت رنگ و فونت مناسب
6. ایجاد طرح‌های گرافیکی متناسب با استاندارد (مانند تصاویر، طرح‌ها و جداول)

و همچنین شناسایی و عیب‌یابی مشکلات UX

معرفی وظایف طراح تجربه کاربری (UX)

یک طراح UX برای ایجاد یک تجربه کاربری عالی، باید کارها و وظایف تفاوتی را انجام دهد که اصلی‌ترین آن‌ها به شرح زیر است:

1. مشاوره با مشتریان برای درک اهداف و انتظارات آن‌ها
2. انجام تست قابلیت استفاده
3. ایجاد وایرفریم و نقشه سایت بر اساس نیازهای کاربران
4. ایجاد نمونه‌های اولیه محصول
5. تجزیه و تحلیل بازخورد و فعالیت کاربران برای بهبود تجربه کاربری
6. کمک به توسعه محتوا
7. انجام تجزیه و تحلیل رقبا و مشتریان
8. یافتن راه‌های خلاقانه برای حل مشکلات UX (مانند قابلیت استفاده)
9. همکاری با طراحان UI برای پیاده‌سازی طرح‌های جذاب
10. انتقال ایده‌های طراحی و نمونه‌های اولیه به توسعه‌دهندگان

تا اینجا با وظایف اصلی دیزاینر UI و UX آشنا شدید؛ اما بارها دیده‌ایم خیلی از افراد این دو حرفه را با هم اشتباه می‌گیرند؛ شما هم از این دسته هستید؟ آیا از تفاوت شغل طراحی رابط و تجربه کاربری اطلاع دارید؟ در بخش زیر به طور مفصل این موضوع را برایتان توضیح می‌دهیم.

آیا شغل طراحی UI و UX با یکدیگر متفاوت هستند؟

ممکن است اصطلاح طراحی UI و طراحی UX را در کنار هم شنیده اید؛ اما این دو به جنبه‌های متفاوتی از فرایند طراحی سایت مربوط هستند. در واقع طراح UX با بهبود قابلیت استفاده، سعی در افزایش میزان رضایت کاربران دارد؛ اما طراح UI مسئولیت ظاهر سایت و محصول را بر عهده دارد.

به طور کلی در ابتدا یک طراح UX نقشه اولیه را ترسیم می‌شود و سپس طراح UI با ایجاد عناصر بصری به آن روح می‌بخشد. این دو شخص در طول فرایند طراحی با یکدیگر همکاری داشته و مکمل هم هستند.

فرض کنید قصد ساخت یک هتل 5 ستاره را دارید؛ در این صورت شما باید یک معمار را برای طراحی نقشه ساختار کلی هتل استخدام کنید؛ این شخص با توجه به نیازها و انتظارات مشتریان، بهترین و مناسب‌ترین نحوه چیدمان قسمت‌های هتل (مثل اتاق، لابی و ...) را طراحی می‌کند.

در مرحله بعد طراح داخلی با توجه به نقشه معمار، وارد عمل شده و عناصر بصری هتل (مثل نورپردازی، مبلمان و ...) را برای ایجاد یک ظاهر جذاب و کاربردی طراحی و در اختیار شما قرار می‌دهد.

در طراحی یک سایت، معماران در واقع همان طراحان UX و طراحان داخلی متخصصین UI هستند. طراح تجربه کاربری همیشه نیازها، اهداف و خواسته‌های کاربران هدف را در نظر گرفته و با توجه به آن‌ها بهترین تجربه را برای یک تعامل آسان، مفید و لذت‌بخش برای مخاطبان شما فراهم می‌کند.

اما طراح UI بر عناصر بصری و تعاملی تمرکز دارد؛ اینکه کاربر در هنگام استفاده از محصول شما چه چیزی را می‌بیند؟ چگونه عناصر بصری به آ‌ن‌ها برای رسیدن به هدفشان کمک می‌کنند؟ آیا ظاهر محصول یا سایت شما پیام برندتان را منعکس می‌کند؟

در واقع تفاوت اصلی بین طراح UI/UX این است که طراحی روابط کاربری فقط به رابط‌ها و عوامل دیجیتال مربوط می‌شود؛ اما طراحی تجربه کاربری را می‌توان به هر چیزی نسبت داد؛ نه فقط وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها! هر چیزی را که می‌توان تجربه کرد، از افتتاح حساب در بانک گرفته تا سفارش آنلاین یک محصول، نیاز به ایجاد یک تجربه کاربری خوب دارند.

چگونه طراح UI UX شویم؟

باید بدانید راه‌های بسیار زیادی برای یادگیری طراحی UI UX وجود دارند؛ اما شما برای تبدیل شدن به یک طراح تجربه کاربری و رابط کاربری، باید مراحل مختلف زیر را طی کنید.

مرحله ۱: یادگیری مفاهیم اولیه طراحی UX

حتماً تا اینجا از ضرورت و اهمیت تجربه کاربری (UX) برای موفقیت یک وب‌سایت اطلاع دارید؛ بنابراین داشتن یک درک درست از مفاهیم اساسی طراحی UX بسیار مهم است.

شما باید بدانید چرا مخاطبان در سایت شما می‌مانند یا آن را ترک می‌کنند؟ چگونه می‌توانید یک تجربه لذت‌بخش‌تر را برای آن‌ها فراهم کنید؟ فقط در این صورت می‌توانید یک سایت مطابق با خواسته‌های کاربران و همچنین نیاز کسب‌وکار خود طراحی کنید.

مرحله 2: توسعه حس زیباشناسی و طراحی UI

دفعه بعد که از مشاهده یک وب‌سایت جذاب لذت بردید، این سؤال را از خود بپرسید: «چرا آن را خیلی دوست دارید؟» به تمام جزئیات آن مثل طرح، رنگ، فونت، فاصله بین عناصر، تصاویر، نمادها و ... را به ذهن خود بسپارید؛ زیرا مشاهده انتقادی طرح‌های متفاوت سایت‌ها یا اپلیکیشن‌ها، تا حدود خیلی زیادی مهارت‌های شما را بهبود می‌بخشد.

مرحله 3: یادگیری کار با نرم‌افزارهای طراحی مناسب

در مرحله بعد شما باید با استفاده از ابزار طراحی تجربه کاربری ، تمام آموزه‌های خود را پیاده‌سازی کنید. برای این کار می‌توانید، تمام نرم‌افزارهای محبوب مانند Figma ،Sketch ،Adobe XD و ... را بررسی و بهترین آن‌ها را مطابق با نیازهای خود انتخاب کنید.

مرحله 4: ایجاد یک نمونه کار

اگر می‌خواهید به عنوان یک فرد حرفه‌ای در این زمینه‌ها فعالیت کنید، باید یک رزومه یا نمونه کار قوی نیز از خود داشته باشید. در این زمینه می‌توانید از کتاب‌ها، مقالات و آموزش‌های آنلاین نکات بسیار زیادی را یاد بگیرید.

مرحله 5: درخواست بازخورد مشتری

بازخورد منفی گاهی اوقات واقعا مفیدتر از ورودی مثبت است؛ در واقع دریافت بازخوردهای مختلف از سمت کاربران، به بهبود توانایی شما در طراحی، یادگیری تکنیک‌های مختلف و همچنین ارائه آیتم‌های جدید کمک بسیار زیادی می‌کند.

البته به شرطی که پذیرای انتقادهای سازنده باشید و از آن‌ها برای بهبود و پیشرفت خود استفاده کنید! فراموش نکنید که اصلاً لازم نیست تمام این کارها را در یک روز انجام دهید، یک درصد پیشرفت در هر روز باعث پیشرفت مداوم و حرکت شما به سمت موفقیت می‌شود.

مرحله 6: به دست آوردن تجربه کاری عملی

پس از ایجاد یک مجموعه قوی و رضایت‌بخش از کارهای خود، بهتر است به توانایی‌های خود ایمان داشته و جستجو برای فعالیت در این حیطه را شروع کنید. از همین الان این هشدار را به شما می‌دهم؛ احتمالاً در همان ابتدا و فوراً موفق به دریافت شغل موردنظر خود نخواهید شد!

اما نگران نباشید، همین فرایند جستجوی کار، راهی بسیار فوق‌العاده برای تقویت مهارت‌های ارتباطات، توضیح و استدلال ایده‌های شماست؛ مدیران شرکت‌ها ارزش زیادی برای این مهارت‌ها قائل هستند.

بازار کار طراحی UI UX به چه صورت است؟

این روزها با توجه به اهمیت و رو آوردن کسب‌وکارها به سایت، تقاضا برای همکاری با دیزاینر UI/UX افزایش یافته است. در ایران برخی از شرکت‌ها از شما انتظار دارند هم در زمینه UI و هم در UX تخصص داشته باشید که در این صورت قطعا دستمزد شما نیز بسیار بیشتر است.

اما به طور معمول و به دلیل اهمیت هرکدام از این حرفه‌ها، مدیران شرکت‌ها برای هرکدام از این تخصص‌ها، طراحان جداگانه‌ای را استخدام می‌کنند؛ البته درهرصورت شما برای موفقیت باید حرفه مکمل خود را نیز تا حدودی بشناسید.

به طور کلی در حال حاضر بازار کار شغل طراحی UI UX از بهترین و پردرآمدترین مشاغل در دنیا بوده و دیگر همه افراد اهمیت این دو حرفه را درک کرده‌اند. تقریبا تمام سازمان‌ها مثل بانک‌ها و مؤسسات مالی، شرکت‌های خصوصی، شرکت‌های تولیدی، فروشگاه‌های اینترنتی و ... به طراح رابط کاربری و تجربه کاربری نیاز دارند؛ بنابراین نگرانی از بابت بازار کار این حرفه نداشته باشید.

البته خیلی از افراد علاقه‌ای به استخدام در شرکت‌های مختلف ندارند؛ اگر شما هم جزو این دسته از افراد هستید، می‌توانید به صورت خوداشتغالی و فریلنسری نیز فعالیت خود را انجام دهید.برای این کار می‌توانید خودتان به صورت مستقیم پروژه‌های مختلفی را گرفته و حتی به صورت دورکاری به انجام این حرفه مشغول شوید.

میزان درآمد طراح رابط و تجربه کاربری چقدر است؟

میزان درآمد طراح رابط و تجربه کاربری، به موارد متفاوتی مثل مهارت، رزومه، محل زندگی و ... او بستگی دارد؛ البته شما مثل هر شغل دیگری نباید توقع یک حقوق و درآمد عالی را در ابتدای کار داشته باشید.

اگر بخواهیم یک عدد تقریبی برای آن در اختیار شما بگذاریم، یک طراح UI UX در ایران بالای 15,000,000 تومان درآمد دارد؛ اما این عدد با توجه به میزان مهارت‌های شما متغیر بوده و حتی ممکن است به 80,000,000 تومان نیز برسد!

بنابراین سعی کنید تا جایی که می‌توانید در کار خود حرفه‌ای شده و مهارت‌های خود را توسعه دهید. اگر در این زمینه سوالی دارید، از طریق دکمه زیر با ما در ارتباط بوده و از مشاوره‌های متخصصین تیم سایبری شو در این زمینه استفاده کنید.

جمع‌بندی

در این مقاله سایبری شو، شما با طراح UI UX، وظایف، تفاوت، بازار کار و درآمد آن آشنا شدید و یاد گرفتید برای تبدیل به یک طراح رابط و تجربه کاربری چه مراحلی را طی کنید. حال به نظر شما کدام یک از این حرفه‌ها مناسب‌تر و بهتر هستند؟ شما به کدام یک از آن‌ها علاقه دارید؟

بسیار دیده‌ایم که افراد از ما می‌پرسند: «به نظرتان من کدام یک از این حرفه‌ها را یاد بگیرم؟» این موضوع کاملا به شما و علایقتان بستگی دارد و نمی‌توان یک نسخه را برای همه پیچید؛ بنابراین توصیه می‌کنم در ابتدا با متخصصین و فعالان حوزه UI/UX مشورت و سپس مناسب‌ترین حرفه را انتخاب کنید.

منابع:

• glassdoor.com
• careerfoundry.com